Sevgili anne ve babalar,

Günümüzde çocukluk çağı kanser hastalıklarının çoğunda tedavi olanakları oldukça üst düzeylere çıkmıştır. Bu başarının temelinde hastalığa farklı branşların birlikte yaklaşımının rolü oldukça önemlidir. Birlikte çalışılan bilim dallarından birisi Çocuk Cerrahisidir. Çocuğunuza kanser hastalığının herhangi birinin tanısı konulduğunda değişik amaçlarla, gerek tanı ve gerekse tedavinin şekillendirilmesi, hatta tedavinin sağlanması amacıyla çocuk cerrahisi kliniğine yönlendirilebilirsiniz. Çocuğunuzun tedavisinde katkıda bulunan aşağıdaki işlemlerden biri veya birkaçının tedavi sürecinde uygulanması olasıdır.

Biyopsi: Doku örneği alınması işlemidir. Tedavinin etkin olabilmesi için kanserli bölgeden alınan örneğin patolojik incelemeyle kaynaklandığı hücre ve tipinin tayini için oldukça önemlidir. Değişik şekillerde uygulanması söz konusudur.

İğne biyopsisi: Özel üretilmiş iğneler yardımıyla kanserli dokudan örnek alınması işlemidir. Değişik iğne çeşitleri bulunmaktadır. Hastanıza en uygun iğne ve yöntemle bu işlemin yapılma olasılığı vardır. (tru-cut, monopti, ince iğne aspirasyon vb). Genel veya lokal anestezi altında uygulanabilir.

İnsizyonel biyopsi: Kitleden bir kesi yapılarak örnek alınması işlemidir. Burada kitlenin tamamı değil ancak patolojik örneklemeye yetecek kadar yeterli doku alınması amaçtır. Genel veya lokal anestezi altında işlem uygulanır.

Eksizyonel biyopsi: Cerrahi olarak çıkarılabileceği tetkikler ve klinik olarak karar verilen olgularda kitlenin tamamı uygun yaklaşımla tamamen çıkarılır ve patolojik incelemeye alınır. Genellikle genel anestezi koşulları gereklidir.

Lenf bezi biyopsisi: Kanser hastalıklarının bazıları komşu lenf bezelerine yayılım yaparak bunların büyümesine neden olabilirler. Tanı koymak amacıyla tutulan bu bezeler genel anestezi altında cerrahi işlemle bir kesi aracılığıyla çıkarılabilir.

Ameliyat: Özellikle kitle (ur, tümör) lezyonu olan kanser tiplerinde bazen ilaç tedavisinin başında bazen tedavinin arasında veya sonunda kalan kitlenin tamamen çıkarılması gerekir. Bu amaçla vücudun değişik alanlarına geniş anlamıyla ameliyat işlemi uygulanır. Bu esnada kullanılan terimler size yabancı gelebilir. Bazı ameliyatlar fazla kesi yapmadan, dışarıdan ışıklı cihazlar kullanılarak yapılabilir. Eğer karında ise laparoskopi, göğüs kafesi içinde ise torakoskopi denilir. Ameliyat öncesinde önemli hazırlıklarla hastanızın ameliyatı en iyi koşullarda geçirmesi amaçlanır. Bu hazırlıklar, kan tablosu, beslenme durumu, anestezi alabilirlik gibi ana başlıklarda olmak üzere sorumlu hekiminizce organize edilerek çocuk cerrahisine yönlendirilirsiniz.

Beslenme desteği: Kanser hastalığının kendisi olduğu kadar uygulanan yoğun ilaç tedavileri de hastanızın ağızdan beslenme durumunu bozabilir. Bazen beslenme yolu üzerinde kanser hastalığı gelişerek normal yoldan beslenmeyi bir süre engelleyebilir. Bu durumlarda özetle aşağıdaki işlemlerin uygulanması gerekebilir.

Nazogastrik sonda yoluyla beslenme desteği: Burundan takılan ve mideye gönderilen bir yumuşak silikon sonda aracılığıyla günlük besin ihtiyaçlarının karşılanması sağlanır. Sonda tedavi boyunca kalabilir, zaman zaman değiştirilmesi gerekebilir, uygulanması oldukça kolay bir işlem olup anestezi veya cerrahi bir işlem gerektirmez.

Gastrostomi yoluyla beslenme desteği: Özellikle mideye kadar olan ağız ve yemek borusundaki besin alımına engel olaylarda uygulanması gereken bir işlemdir. Anestezi altında uygulanır, basitçe mide karın duvarına bazı küçük cihazlar kullanılarak ağızlaştırılır ve buradan bir sonda yoluyla besin desteği sağlanır. Pansuman gerektirir, zaman zaman sondanın değişmesi gerekir. Tedavi bitiminde cerrahi olarak kapatılması gerekebilir.

Damar yolu sağlanması: Bugünkü kanser tedavisinde çok yoğun ve etkili kanser ilaçları kullanılmaktadır. Tedavi uzun soluklu bir tedavidir ve damar yoluyla verilmesi gerekmektedir. Bu amaçla uzun süre dayanacak, gerektiğinde kan örneklerinin de alınacağı, hatta beslenmenin de verilebileceği damar yolu gerekli ve zorunludur. Bu amaçla değişik yol ve kateter sistemlerinin kullanılması gerekir.

Santral venöz yol: Kalbe yakın büyük toplar damarlara ulaşım. Değişik kateter sistemleriyle sağlanabilir. Yoğun içerikli tedavinin daha zayıf ve dar olan el-kol damarlarına olası zararlarından kaçınmak ve daha uzun ömürlü damar yolu sağlanması amacıyla tercih edilir.

Port kateter ve takılması: Yoğun ilaç tedavisinin başlangıcında port kateter takılması gerekecektir. Bugün için kemoterapi uygulama yollarının vazgeçilmez parçasıdır.  Tedavinin kolay uygulanmasında son derece büyük konfor sağlar. Bir tambura ve ince bir uygulama yoluyla büyük damarlara erişim sağlanır. Çocuğunuza uygun boyutlar doktorunuz tarafından reçete edilir (Şekil). Uygulanması için genel anestezi gerekir, biri büyük biri küçük iki kesi yapılır. Yarası bir haftada iyileşir, genellikle tambura göğüs ön tarafına sağ veya solda deri altına yerleştirilir. Özel iğnelerle bu tamburanın haznesine gerekli ilaçlar rahatlıkla uygulanır. Kozmetik görünüm rahatsız etmez ve çocuğa hareket serbestliği sağlar. Tedavi bitiminde cerrahi olarak çıkarılması gerekir.

Hickman kateter takılması: Çok deliklidir. Genellikle göğüs veya boyundaki büyük damarlara erişim amacıyla kullanılır, dışarıda kalan bölümleri vardır ve bakım gerektirir (Şekil). Uygulama genel anestezi altında yapılır, çıkarılması da küçük çocuklarda aynı şekildedir.

Tüm bu cerrahi uygulamalar profesyonel ellerde ve ortamlarda az komplikasyon ile başarılır. Çocuğunuza geçmiş olsun der saygılar sunarız.